Orthopedisch onderzoek

Problemen van het bewegingsstelsel leiden vaak tot het vroegtijdig stopzetten van de sportcarrière van een paard. Om deze problemen te identificeren en te lokaliseren is een grondig onderzoek vereist. Wanneer het letsel gelokaliseerd is, kan dit in beeld gebracht worden met radiografie of echografie, waarna een specifieke behandeling kan worden ingesteld. De letsels bevinden zich in hoofdzaak op het niveau van de gewrichten, botten, pezen of spieren.

VERLOOP VAN EEN ORTHOPEDISCH ONDERZOEK

Bij aanvang van een orthopedisch onderzoek wordt allereerst de conformatie van het paard bekeken. Paarden met een afwijkende conformatie lopen een  groter risico op manken. Daarna zal de dierenarts het paard uitgebreid betasten en manipuleren om verdikte of pijnlijke pezen/ligamenten, opzetting van gewrichten of gevoelige regio’s op te sporen. De informatie die zo bekomen wordt, is belangrijk voor het verdere verloop van het onderzoek.

Na een uitgebreide manipulatie wordt het paard in beweging beoordeeld. Het paard wordt bekeken op stap, draf en galop op een rechte lijn en op een cirkel op harde en zachte bodem. Bepaalde letsels zullen meer zichtbaar zijn op harde dan wel op zachte bodem of op het binnen- dan wel op het buitenbeen. Om alle facetten van de beweging te kunnen onderzoeken beschikken wij over een rechte lijn op harde bodem, een aangepaste cirkel op klinkers en een buitenpiste met Geo-Pad bodem. Daar worden de paarden bekeken aan de longe of kunnen eigenaars of ruiters de paarden rijden. Soms worden subtiele of specifieke klachten enkel op deze manier duidelijk.

LOKALISATIE VAN PROBLEEM DMV. DIAGNOSTISCHE ANESTHESIE

Wanneer een paard duidelijk mank is proberen we het probleem te lokaliseren met behulp van lokale verdovingen (lokale anesthesie). Er wordt dan een verdovingsproduct (lokaal anestheticum) ingespoten naast de zenuw of rechtstreeks in een gewricht of slijmbeurs. Hierbij beginnen we meestal onderaan het lidmaat en klimmen dan stapsgewijs hoger. Bij een positieve verdoving (waarbij het paard niet meer mankt) is de pijnregio gelokaliseerd en kan er een juiste diagnose worden gesteld aan de hand van verschillende beeldvormingstechnieken.

MEDISCHE BEELDVORMING

Dierenkliniek De Morette is uitgerust met digitale radiografie voor zowel de ledematen, het hoofd, de nek als de rug. Bijkomend is echografie van alle regio’s van het paard mogelijk (zie medische beeldvorming).
Naast de klassieke beeldvorming is er ook mogelijkheid tot MRI en/of scintigrafie door de nauwe samenwerking met Dierenkliniek De Bosdreef.

BEHANDELING

Na het stellen van de correcte diagnose zal worden bekeken wat voor uw paard de best mogelijke behandeling is. Naast de klassieke behandelingsmethoden beschikken wij ook over de allernieuwste technieken zoals IRAP, shockwave therapie, PRP, stamcellen,…

IRAP: AUTOLOOG GECONDITIONEERD SERUM

Eén van de meest voorkomende oorzaken van kreupelheid bij paarden is osteo-artritis/osteo-artrose. Artrose kan worden veroorzaakt door een eenmalig trauma, overbelasting, een afwijkende conformatie of ouderdom en kan manken, verminderde prestaties, stijfheid en gewrichtsontsteking tot gevolg hebben. Deze symptomen zijn eigenlijk het resultaat van een synovitis (ontsteking van het gewrichtskapsel), schade aan kraakbeen en verdere progressieve kraakbeendegeneratie in een gewricht. Bij een gewrichtsontsteking komen interleukine-1 (IL-1) en andere ontstekingseiwitten vrij in het gewricht. Deze ontstekingseiwitten zijn de oorzaak van de optredende kraakbeendegeneratie. Het gewrichtskraakbeen is echter een belangrijke component in de functionaliteit en stabiliteit van een gewricht en schade hiervan kan een vicieuze cirkel van pijn, ontsteking, verhoging van ontstekingseiwitten en kraakbeendegeneratie tot gevolg hebben. Indien hier niet snel genoeg wordt ingegrepen, treden er eveneens botveranderingen op.

IRAP werd ontwikkeld om het proces van kraakbeendegeneratie te vertragen en het effect van het ontstekingseiwit, interleukine 1 (IL-1), dat bij een synovitis wordt geproduceerd, tegen te gaan. IRAP voorkomt de binding van interleukine-1 op de interleukine-1 receptoren, waardoor schade door het interleukine-1 wordt afgeremd. Deze interleukine-1 receptoren zijn gelegen op de weefsels in een gewricht.

Bij een IRAP-behandeling wordt 50 ml bloed van het paard afgenomen en geïncubeerd in een broedstoof aan 37°C voor een periode van 24 u. Dit bloed wordt afgenomen in een daarvoor speciaal ontwikkelde spuit die het antagonist eiwit, IL-1 –receptor –antagonist (IRAP), aanmaakt.

Na incubatie wordt het bloed gecentrifugeerd en het plasma (met bevattende IRAP) afgetapt. Het IRAP-rijke plasma wordt bewaard in de diepvriezer en kan op elk moment geïnjecteerd worden in het gewricht. Bij injectie wordt het IRAP-rijke plasma ontdooid en via een speciale filter op steriele wijze intra-articulair geïnjecteerd.

Wetenschappelijke studies wijzen uit dat bij een IRAP-behandeling manken verbetert en gewrichtsopzetting afneemt. IRAP wordt in hoofdzaak gebruikt voor paarden met synovitis, milde osteo-artrosis of andere omstandigheden met secundaire gewrichtsontsteking tot gevolg. De reeds aanwezige schade kan echter niet worden omgekeerd maar de evolutie van de aandoening wordt duidelijk vertraagd.

PRP: PLATELED ENRICHED PLASMA

Bij de behandeling van pees-en/of ligamentletsels kan er gebruik gemaakt worden van PRP, of plateled Enriched Plasma.
Bloedplaatjes bevatten een grote hoeveelheid aan groeifactoren en ontstekingsmodulatoren die een gunstig effect hebben op de ingroei van nieuwe bloedvaten, de productie van collageen (basisbestanddeel van peesweefsel) en de regulatie van ontsteking.

Bij dergelijke behandeling wordt bloed afgenomen van het paard en door middel van centrifugatie worden de bloedplaatjes gescheiden. Dit bloedplaatjes-rijk-plasma wordt dan vervolgens onder echografische begeleiding rechtstreeks in een pees- of ligamentletsel geïnjecteerd. Op het moment dat de bloedplaatjes in contact komen met beschadigd of herstellend weefsel, komt er een proces op gang waarbij een grote hoeveelheid aan groeifactoren vrijkomt uit de bloedplaatjes. De groeifactoren zullen bijdragen tot weefselherstel.

STAMCELTHERAPIE

Voor pees- en ligamentletsels kan naast Plateled Enriched Plasma ook gebruik gemaakt worden van stamceltherapie.
Stamcellen zijn cellen die de eigenschap hebben om zich enerzijds te vermenigvuldigen en zich anderzijds om te vormen tot verschillende weefseltypen, waaronder peesweefsel, ligamentweefsel, kraakbeen, bot, spier,…
Bij het gebruik van stamcellen kunnen we dus spreken van een regeneratieve behandeling, met als doel het beschadigde weefsel te vervangen door nieuw weefsel met eenzelfde kwaliteit als het oorspronkelijke weefsel. Door een verbeterde kwaliteit van het vervangen weefsel vermindert de kans op herval.
Stamcellen worden in hoofdzaak gebruikt voor pees- en ligamentletsels, maar heeft zijn effect ook al meermaals bewezen bij gewrichtsproblematiek.

Stamcelproductie gebeurt door afname van vetcellen ter hoogte van de staartbasis, waarna de stamcellen gekweekt worden in een daarvoor gespecialiseerd labo. Na opkweken van de stamcellen worden deze onder echografische begeleiding rechtstreeks in het letsel ingespoten.

SHOCKWAVE-THERAPIE

ESWT of extracorporal shock wave therapie is een behandelingstechniek die kan gebruikt worden voor verschillende orthopedische problemen bij paarden.

Shockwave therapie is een behandeling die afkomstig is uit de humane geneeskunde, waar het voornamelijk werd gebruikt voor het verbrijzelen van nierstenen en later ook voor de behandeling van tenniselleboog of hielspoor.

Bij shockwave therapie wordt gebruik gemaakt van “shockwaves”. Shockwaves zijn hoog-energetische drukgolven die worden opgewekt in een generator en worden overgebracht via een sonde tot een welbepaalde diepte in het te behandelen weefsel. Deze golven dienen gefocuseerd te zijn met een hoge positieve druk, een snelle rise-time en korte puls-duur om efficient te zijn.

Naast het zuivere mechanische effect treden er ook heel wat verandering op op celniveau, waaronder verhoging van celpermeabiliteit, stimulatie van celdeling en de productie van cytokines en groeifactoren. Bijkomend kan na een shockwave behandeling een neovascularisatie worden waargenomen ter hoogte van aanhechtingen van pezen en ligamenten.

Er is eveneens een pijnstillend effect, waardoor het gebruik van shockwave bij paarden in competitie door de FEI verboden is.

Shockwave wordt in hoofdzaak gebruikt voor aanhechtingsproblemen van ligamenten/ pezen, spat (osteo-artrose kleine spronggewrichten), hoefkatrol en  rugklachten.